CODA PAPER ART - 404 Paper Not Found

De toekomst van papier – een onderzoek in drie stappen

Een participatief project van Gabriela Aguirrezabal bij CODA Paper Art 2025

Wat zeggen wij over papier?
En… wat fluistert het papier terug?

Tijdens CODA Paper Art 2025 voer ik een publiek, speculatief onderzoek uit naar de toekomst van papier. Niet als nostalgisch object, maar als spiegel van onze samenleving. Niet alleen als materiaal, maar als gesprekspartner, drager van betekenis, bron van herinnering en verbeelding.
Als social designer gebruik ik dit project om vragen op te roepen in plaats van antwoorden te geven – vragen die raken aan wat we belangrijk vinden, willen bewaren of dreigen te verliezen in een steeds digitalere wereld.

Fase 1: Waarnemen – Wat zegt papier over ons?

De eerste fase van het project is gericht op verkenning: wat is de waarde van papier vandaag?
In de showroom van CODA ligt een meterslange rol papier, bedrukt met vragen als:

  • Waar ben jij papier dankbaar voor?

  • Wat maakt papier bijzonder?

Bezoekers worden uitgenodigd om op deze rol te schrijven, tekenen, mijmeren.
De reacties zijn persoonlijk, grappig, kwetsbaar en poëtisch: van liefdesbrieven tot dagboekfragmenten, van kindertekeningen tot activistisch pamflet, van rouw tot wc-papier. Papier blijkt voor veel mensen verrassend betekenisvol.

Uit al deze stemmen schreef ik het gedicht “Ik ben papier” – een poëtisch antwoord van het papier zelf. Het is te beluisteren als audio-installatie in de tentoonstelling.

“Ik was wit, ik was leeg – en jullie begonnen te spreken.
Nu lig ik hier vol van jullie stemmen.”

Fase 2: Verbeelden – Wat als papier straks iets anders is?

Inmiddels zijn we in de tweede fase van het onderzoek. Op basis van de input uit de rol werk ik aan het ontwikkelen van toekomstige scenario’s:
Wat als papier straks een andere rol krijgt dan nu?

  • Wat als papier een medium wordt voor stilte of heling?

  • Wat als papier een alternatief biedt voor digitale overprikkeling?

  • Wat als papier opnieuw ritueel wordt? Of juist activistisch?

Samen met het publiek ontwerp ik een nog niet bestaand papieren product: een artefact uit een mogelijke toekomst. Speculatief, maar geworteld in wat mensen vandaag delen. Papier wordt zo niet alleen drager, maar toekomstmaker.

Fase 3: Verankeren – Een levend archief

Later dit jaar mondt het project uit in een installatie waarin de stemmen van bezoekers, het gedicht, prototypes en speculatieve objecten samenkomen.
Een levend archief van zorgen, dromen en verlangens – verankerd in papier.

Waarom papier? Waarom nu?

Als social designer werk ik met maatschappelijke vraagstukken op een speculatieve en participatieve manier. Ik gebruik design niet om kant-en-klare oplossingen te bieden, maar om ruimte te maken voor dialoog, reflectie en verbeelding.

In dit project staat papier symbool voor een aantal urgente vragen:

  • Hoe bewaren we wat belangrijk is?

  • Hoe gaan we om met verlies en verandering?

  • Welke waarde hechten we aan het tastbare, analoge, trage?

  • Wat vertellen onze keuzes over de toekomst die we – bewust of onbewust – aan het vormen zijn?

Papier blijkt een krachtig medium voor dat gesprek: vertrouwd en laagdrempelig, maar ook diep gelaagd en vol emotie. In de reacties klinkt niet alleen nostalgie, maar ook verlangen naar rust, aanraking, aandacht en zingeving. In een tijd waarin alles sneller, scherper en digitaler wordt, blijkt papier juist ruimte te bieden.

Meedoen? Meedenken? Meeschrijven?

Het project is nog volop in beweging. Je kunt op verschillende manieren bijdragen:

  • Kom naar CODA Paper Art 2025 en schrijf jouw gedachte, vraag of herinnering op de papieren rol.

  • Beluister het gedicht "Ik ben papier" in de tentoonstelling.

  • Volg het proces via mijn website of Instagram.

  • Of stuur me een bericht als je wil meedenken over de toekomst van papier.

Samen verkennen we hoe een oud materiaal nieuwe betekenis kan krijgen.
Misschien is de toekomst van papier niet wat we erop zetten, maar wat we eraan toevertrouwen.